Tổng quan
Đau lưng là một trong những lý do phổ biến nhất mà mọi người đi khám hoặc nghỉ việc, và nó là nguyên nhân hàng đầu gây ra tàn tật trên toàn thế giới.
May mắn thay, bạn có thể thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa hoặc giảm bớt hầu hết các cơn đau lưng. Nếu việc phòng ngừa không thành công, thì các phương thức điều trị đơn giản tại nhà và vận động cơ thể thích hợp thường sẽ chữa lành lưng của bạn trong vòng vài tuần và giữ cho nó hoạt động bình thường. Tuy nhiên luôn có ngoại lệ (xem phần khi nào nên gặp bác sĩ)
Triệu chứng
Đau lưng có thể bao gồm từ đau cơ đến cảm giác bắn, bỏng rát hoặc như dao đâm. Ngoài ra, cơn đau có thể lan xuống chân của bạn hoặc trầm trọng hơn khi uốn, vặn, nâng, đứng hoặc đi bộ. Một số mức độ nặng hơn có thể kèm theo rối loạn đi tiêu (cầu) đi tiểu của bạn hoặc sẽ són phân, nước tiểu khi ho, yếu cả hai hoặc một chân.
Khi nào đến gặp bác sĩ
Hầu hết các cơn đau lưng dần dần được cải thiện khi điều trị tại nhà và tự chăm sóc, thường là trong vòng vài tuần. Liên hệ với bác sĩ nếu cơn đau lưng của bạn:
Kéo dài hơn 1 tuần
Đau không giảm khi nghỉ ngơi.
Lan xuống một hoặc cả hai chân, đặc biệt nếu cơn đau kéo dài xuống dưới đầu gối.
Gây yếu, tê hoặc ngứa ran ở một hoặc cả hai chân.
Kèm theo giảm cân không rõ nguyên nhân (không theo chế độ giảm cân nào mà vẫn bị sụt cân).
Trong một số trường hợp hiếm hoi, đau lưng có thể báo hiệu một vấn đề y tế nghiêm trọng.
Tìm kiếm sự chăm sóc ngay lập tức nếu bạn bị đau lưng:
Gây ra các vấn đề mới về ruột (són phân) hoặc bàng quang (són tiểu)
Có kèm theo sốt
Theo dõi ngã, va đập vào lưng hoặc chấn thương khác
Nguyên nhân
Đau thắt lưng do thoái hóa cột sống và chấn thương.
Các tình trạng thường liên quan đến đau lưng bao gồm:
Căng cơ hoặc dây chằng:
Nâng vật nặng lặp đi lặp lại hoặc chuyển động bất ngờ đột ngột có thể làm căng cơ lưng và dây chằng cột sống. Nếu bạn thường ít vận động, việc đột ngột phải làm nặng hoặc nhiều liên tục có thể gây ra tình trạng co thắt cơ gây đau đớn.
Đĩa đệm phồng hoặc vỡ
Đĩa đệm đóng vai trò như đệm giữa các đốt sống trong cột sống của bạn. Nhân nhầy bên trong đĩa đệm có thể phồng lên hoặc vỡ ra gây thoát vị và đè lên dây thần kinh. Tuy nhiên, bạn có thể bị phồng hoặc vỡ đĩa đệm mà không bị đau lưng. Bệnh đĩa đệm thường được phát hiện tình cờ khi bạn chụp MRI cột sống vì một số lý do khác.
Viêm khớp.
Viêm xương khớp có thể ảnh hưởng đến thắt lưng. Trong một số trường hợp, viêm khớp ở cột sống có thể dẫn đến thu hẹp không gian xung quanh tủy sống, một tình trạng được gọi là hẹp ống sống.
Bệnh loãng xương.
Các đốt sống ở cột sống của bạn có thể bị gãy xương gây đau đớn nếu xương của bạn trở nên xốp và dễ gãy, dễ xẹp làm hẹp đường đi của thần kinh.
Các yếu tố rủi ro
Bất cứ ai cũng có thể bị đau lưng, ngay cả trẻ em và thanh thiếu niên. Những yếu tố này có thể khiến bạn có nguy cơ bị đau lưng cao hơn:
Tuổi tác
Tuổi tác. Đau lưng phổ biến hơn khi bạn già đi, bắt đầu vào khoảng 30 hoặc 40 tuổi. Hiện nay bệnh nhân đau lưng đến khám từ rất sớm, có thể từ 12 – 13 tuổi do gù vẹo, từ 20 – 30 tuổi do bệnh lý văn phòng.
Ít vận động
Các cơ yếu, không được sử dụng ở lưng và bụng của bạn có thể dẫn đến đau lưng.
Thừa cân
Bệnh tật
Nâng đồ sai cách
Tâm lý
Hút thuốc lá
Thiếu vận động. Các cơ yếu, không được sử dụng ở lưng và bụng của bạn có thể dẫn đến đau lưng.
Cân nặng quá mức. Trọng lượng cơ thể dư thừa gây thêm căng thẳng cho lưng của bạn.
Bệnh tật. Một số loại viêm khớp và ung thư có thể góp phần gây ra đau lưng.
Nâng không đúng cách. Dùng lưng quá nhiều thay vì dùng chân có thể dẫn đến đau lưng.
Điều kiện tâm lý. Những người dễ bị trầm cảm và lo lắng có nguy cơ bị đau lưng cao hơn.
Hút thuốc lá. Những người hút thuốc lá có tỷ lệ đau lưng tăng lên. Điều này có thể xảy ra vì hút thuốc khiến ho nhiều hơn, có thể dẫn đến đĩa đệm thoát vị. Hút thuốc cũng có thể làm giảm lưu lượng máu đến cột sống và làm tăng nguy cơ loãng xương.
Phòng ngừa
Bạn có thể tránh bị đau lưng hoặc ngăn ngừa sự tái phát của nó bằng cách cải thiện tình trạng thể chất của mình và học tập và thực hành các cơ chế vận động cơ thể thích hợp.
Để giữ cho lưng của bạn khỏe mạnh và mạnh mẽ:
Tập thể dục. Các hoạt động aerobic tác động thấp thường xuyên - những hoạt động không gây căng thẳng hoặc lắc lưng - có thể tăng sức mạnh và độ bền ở lưng và cho phép cơ bắp của bạn hoạt động tốt hơn. Đi bộ và bơi lội (bơi sải) là những lựa chọn tốt. Trao đổi với bác sĩ tại phòng khám để được hỗ trợ về vấn đề này.
Xây dựng sức mạnh cơ bắp và sự linh hoạt. Các bài tập cơ bụng và cơ lưng, giúp tăng cường sức mạnh cốt lõi của bạn, giúp điều kiện các cơ này để chúng hoạt động cùng nhau giống như một chiếc áo nịt ngực tự nhiên cho lưng của bạn.
Duy trì cân nặng hợp lý. Thừa cân làm căng cơ lưng. Nếu bạn đang thừa cân, việc giảm cân có thể ngăn ngừa đau lưng. Thừa cân có thể tính theo BMI xin xem tại bài này.
Từ bỏ hút thuốc. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ đau thắt lưng. Nguy cơ tăng lên theo số lượng thuốc lá hút mỗi ngày, vì vậy bỏ thuốc lá sẽ giúp giảm nguy cơ này.
Tránh các động tác vặn hoặc căng lưng. Sử dụng cơ thể của bạn đúng cách:
Đi đứng một cách hợp lý. Đừng tùy tiện đứng một chân, giày cao gót... Duy trì vị trí khung chậu không quá ưỡn bụng ra trước. Nếu bạn phải đứng trong thời gian dài, hãy đặt một chân lên bệ để chân thấp để giảm bớt tải trọng ở lưng dưới của bạn. Bàn chân thay đổi luân phiên. Tư thế tốt có thể làm giảm co thắt cho cơ vùng lưng.
Ngồi hợp lý. Chọn một chiếc ghế có hỗ trợ tốt cho lưng dưới, có tay vịn và đế xoay. Đặt một chiếc gối hoặc khăn cuộn ở phần nhỏ của lưng có thể duy trì đường cong bình thường của lưng. Giữ đầu gối và hông của bạn ngang bằng. Thay đổi tư thếcủa bạn thường xuyên, ít nhất nửa giờ một lần.
Nâng đồ nặng một cách hợp lý. Tránh nâng vật nặng, nếu có thể, nhưng nếu bạn phải nâng vật nặng, hãy để chân của bạn thực hiện công việc. Giữ lưng thẳng - không vặn - và chỉ uốn cong ở đầu gối. Giữ tải trọng gần cơ thể của bạn. Tìm một người hỗ trợ nâng vật cùng với mình.
Chi tiết hơn xin xem tại bài này
Cân nhắc và tìm kiếm ý kiến bác sĩ khi mua dụng cụ hỗ trợ
Bởi vì chứng đau lưng rất phổ biến, nhiều sản phẩm hứa hẹn ngăn ngừa hoặc giảm bớt. Nhưng các sản phẩm như giày đặc biệt, đệm lót giày, hỗ trợ lưng, áo kéo giãn hoặc gối chêm cần có sự thăm khám trực tiếp của bác sĩ trước khi sử dụng.
Đông y Tâm Đức.
Nguồn: Mayo Clinic